Commissies rijksoverheid zijn van groot belang
Den Haag, 11 januari 2007 – In het politiek-bestuurlijke debat worden commissies vaak gezien als exponent van de Nederlandse poldercultuur, de typisch Haagse praatcircuits, waar we nu eindelijk eens vanaf zouden moeten. Ten onrechte, zo betogen Martin Schulz, Mark van Twist en Henk Geveke in hun vandaag verschenen boek ‘Besturen in commissie’. De commissies die de auteurs hebben onderzocht (ruim 350 over de periode 1995-2005) dragen er aan bij dat lastige kwesties worden aangepakt, impasses worden opgeruimd en taboes worden doorbroken.
De bestuurlijke logica in Den Haag is voor buitenstaanders vaak niet goed te volgen. Enerzijds is het bon ton om te roepen dat er te veel commissies zijn. Anderzijds zijn er de afgelopen jaren wel steeds meer commissies ingesteld – vaak door dezelfde bestuurders en politici die er zo kritisch over zijn. Tijdens de kabinetsperiodes Balkenende I en II zijn gemiddeld 36 commissies per jaar ingesteld. Onder de kabinetten Kok I en II waren dat er jaarlijks gemiddeld nog 21.
Dat er ondanks alle kritiek op commissies in de media toch nog zo graag een beroep op wordt gedaan, maakt wel duidelijk dat ze bij nader inzien belangrijke functies vervullen. Martin Schulz, die in het kader van zijn promotie, aan de Universiteit van Tilburg, onderzoek doet naar commissies en tevens verbonden is aan Berenschot:’Voorzitter en leden verbinden hun reputatie aan het resultaat van hun doorgaans lastige werkzaamheden. Daarvoor ontvangen zij vaak een bescheiden vergoeding. Commissies zijn dan ook een relatief goedkoop instrument om bijvoorbeeld op onafhankelijke wijze onderzoek te laten doen of advies in te winnen en draagvlak te verwerven op een wijze waarvan veel gezag uitgaat.’
Naast het bestaande instrumentarium van onderzoek-, advies- en evaluatiecommissies heeft de overheid ook een ander soort commissies nodig. Commissies die veranderingen aanjagen, zoals de Taskforce Jeugdwerkloosheid van Hans de Boer, zijn er tot op heden weinig. ‘In het huidige tijdsgewricht horen we vaak dat de kloof tussen beleid en uitvoering te groot is geworden. Commissies, die een bundeling van kennis en ervaring vormen, zouden een rol kunnen spelen in het overbruggen van deze kloof,’ aldus Schulz.
Veel van de bekende vooroordelen over commissies worden niet door feiten ondersteund. Zo zijn commissies niet te duur, zijn het niet altijd dezelfde bekende oud-bestuurders en politici die commissies voorzitten en leveren commissies wel degelijk bruikbare resultaten op.
