Hoofdpijn

Bijna iedereen heeft wel eens hoofdpijn. Het is een van de meest voorkomende klachten. Bijna 90 procent van de Nederlanders heeft hoofdpijn. Soms duurt het heel kort, maar er zijn ook mensen die voortdurend hoofdpijn hebben waardoor ze belemmerd worden in hun dagelijks functioneren. Er zijn vele soorten hoofdpijn en de twee meest voorkomende soorten zijn spanningshoofdpijn en migraine. Daarnaast kennen we hoofdpijn door bijholteontstekingen, hoofdpijn bij koorts of bij een kater.

Spanningshoofdpijn
Bij spanningshoofdpijn is de pijn aan beide kanten en wordt ervaren als een doffe, drukkende pijn die als een strakke band om het hoofd zit. De meest herkenbare klacht bij deze vorm van hoofdpijn is de pijn die uitstraalt vanuit de nek. Het begint geleidelijk en gaat ook geleidelijk weer weg. Het kan heel kort duren, maar ook dagen, soms weken aanhouden. Nek en schouders zijn vaak ook pijnlijk en gespannen. Naast de pijnklachten kan er misselijkheid zonder braken voorkomen. Spanningshoofdpijn kan zowel incidenteel voorkomen als chronisch.

Migraine
Migraine is een matige of heftige, bonzende hoofdpijn die bijna altijd samengaat met misselijkheid of braken. De pijn zit meestal maar aan één kant van het hoofd. Vaak kondigt een migraineaanval zich kort van tevoren aan door bijvoorbeeld schitteringen of bepaalde lichtfiguren. Sommige mensen ruiken typische geuren vlak voor een aanval en tijdens de aanval worden licht en geluid dikwijls slecht verdragen. Een migraineaanval duurt niet bij iedereen even lang: het varieert van enkele uren tot enkele dagen.

Waardoor komt het?
Bij spanningshoofdpijn zijn de spieren van schedel, nek en schouders vaak gespannen. Soms komt dat door spanningen thuis, op school of op het werk. Spanningshoofdpijn kan ook komen door een verkeerde houding of door te weinig wisselen van houding. Als u bijvoorbeeld de hele dag in één houding zit te typen, kan dat spierspanning in uw nek en schouders geven. Ook een in elkaar gezakte houding of slapen op een slecht kussen kunnen spierspanning en hoofdpijn geven.

Andere zaken die soortgelijke klachten kunnen veroorzaken zijn veelvuldig terugkerende bewegingen (bijvoorbeeld overmatig kauwen van kauwgom), het veelvuldig lezen van beeldschermen en/of te kleine lettertjes. Wonen of werken in een slecht geventileerde ruimte kan hoofdpijn geven of kan ook voorkomen bij mensen die slecht zien, bij mensen met gebitsproblemen, verkoudheid en griep. Een bijzondere vorm van spanningshoofdpijn is de ‘weekendhoofdpijn‘ die juist ontstaat door ontspanning en een ander levensritme. Iemand krijgt dan na een drukke werkweek in het weekend opeens hoofdpijn of iemand die op zijn werk veel koffie drinkt, kan in het weekend hoofdpijn krijgen als hij dan veel minder koffie drinkt.

De oorzaak van migraine is niet bekend. Het lijkt dat sommige mensen aanleg hebben voor migraine en dat er een familiare factor meespeelt. Er zijn verschillende factoren die migraine kunnen uitlokken, zoals emoties (stress, verdriet, woede, zorgen), vermoeidheid, inspanning, ontspanning, weersveranderingen en bepaalde voedingsmiddelen zoals rode wijn, kaas, chocolade, citrusvruchten, vleesproducten en Chinese gerechten. Vrouwelijke hormonen kunnen een rol spelen: de menstruatiecyclus en ‘de pil’ kunnen invloed hebben op het ontstaan van migraineaanvallen.

Kan het kwaad?
Hoofdpijn kan zeer hinderlijk zijn. Het kan je volledig uitschakelen maar zelfs een zware migraine brengt de hersenen geen schade toe. Hoofdpijn wordt nogal eens ten onrechte in verband gebracht met een hoge bloeddruk, een beroerte of een zeldzame aandoening zoals een hersengezwel. Zeer zelden komt hoofdpijn door deze aandoeningen en de kans dat je een van deze aandoeningen hebt is gering.

Wat kan je er zelf aan doen?
Het is moeilijk om een advies te geven dat voor alle soorten hoofdpijn geldt. Frisse lucht, een goede nachtrust en voldoende ontspanning zijn altijd van belang en is het belangrijk te achterhalen wat bij jou de hoofdpijn uitlokt. De beste manier om daarachter te komen, is het bijhouden van een hoofdpijndagboek waarin je opschrijft wat je die dag gedaan hebt, wat je gegeten hebt, wanneer de hoofdpijn opkwam en hoe erg de hoofdpijn was. Je kunt dit doen door een cijfer van 0 tot 10 te geven, waarbij 10 de ergste hoofdpijn is. Op deze manier kan je achterhalen of het bij jou komt door de koffie, roken, lang in één houding werken of iets anders.

Let bij spanningshoofdpijn op je (werk)houding en probeer deze zo nodig te veranderen. Soms helpt het als je bijvoorbeeld niet meer schuin naar je computerscherm hoeft te kijken of wanneer je je stoelzitting hoger of lager zet. Warmte in de nek kan verlichting geven, evenals ontspanningsoefeningen, rust of juist een stevige lichamelijke inspanning. Een eind fietsen of wandelen helpt wel eens beter dan een pijnstiller.

Voor alle soorten hoofdpijn kan je een pijnstiller gebruiken. Maar doe dit niet te veel aangezien door regelmatig gebruik van pijnstillers je juist weer hoofdpijn kan krijgen.

Veelvoorkomende misverstanden
Hoofdpijn wordt door het overgrote deel van de mensen met zelfzorgmiddelen bestreden. Hoofdpijn wordt ervaren als iets wat iedereen wel eens heeft en daar zeur je niet over. In de meeste gevallen wordt hoofdpijn niet als ‘echte’ aandoening gezien waardoor deze klacht niet vaak aanleiding is om de huisarts te bezoeken. Onderschat echter je hoofdpijnklachten niet en neem bij twijfel altijd contact op met je huisarts.

Wanneer naar de huisarts?
Neem contact op met je huisarts:

• als de hoofdpijn ondanks bovengenoemde maatregelen niet verdwijnt;
• als je een zware hoofdpijn krijgt die je niet eerder hebt gehad;
• als je zonder aanleiding een snel opkomende, heftige hoofdpijn krijgt, waarbij je je erg ziek voelt met of zonder koorts.
• als je een heftige hoofdpijn krijgt na een ongeval.

Bronnen:
Nederlands Huisartsen Genootschap
Patiënten folders
www.hoofdpijnpatienten.nl

Avinash Ishwardat